20240222

क्रोनी पुँजीवादी अर्थतन्त्र भन्नाले हामीले के बुझ्छौ ?

- गोपाल भण्डारी 

क्रोनी पूँजीवादी अर्थतन्त्रमा, केही व्यवसाय वा व्यक्तिहरूले सरकारी अधिकारीहरूसँग घनिष्ठ सम्बन्धबाट लाभ उठाउँछन्, जसले अधिमान्य व्यवहार, स्रोतहरूमा पहुँच, र प्रतिस्पर्धाबाट सुरक्षा दिन्छ। यसले विभिन्न रूप लिन सक्छ:

1. **सरकारी अनुबंध**: राजनीतिक सम्बन्ध भएका कम्पनीहरूले निष्पक्ष बिडिङ प्रक्रियाहरू बिना नै आकर्षक सरकारी अनुबंधहरू प्राप्त गर्न सक्छन्। यी अनुबंधहरू प्राय: योग्यता वा प्रतिस्पर्धी मूल्य निर्धारणको सट्टा व्यक्तिगत सम्बन्धमा आधारित हुन्छन्। उदाहरणका लागि, राजनीतिज्ञको साथीको स्वामित्वमा रहेको निर्माण कम्पनीले प्रतिस्पर्धी बोलपत्रहरू बिना पूर्वाधार परियोजनाहरू निर्माण गर्न सम्झौता जित्न सक्छ।

2. **नियामक क्याप्चर**: उद्योगहरूको निरीक्षण गर्ने नियामक एजेन्सीहरू उनीहरूले नियमन गर्नुपर्ने कम्पनीहरूद्वारा कब्जा गर्न सक्छन्। यसले ती राम्रोसँग जोडिएका व्यवसायहरूको हितलाई अनुकूल बनाउने उदार नियमहरू, छुटहरू, वा प्रवर्तन कार्यहरूको परिणाम हुन सक्छ। उदाहरणका लागि, एक औषधि कम्पनीले नियामकहरूलाई प्रभाव पार्न सक्छ कि यसको औषधि छिटो वा कम कठोर परीक्षणको साथ स्वीकृत गर्न।

3. **सब्सिडी र बेलआउट**: क्रोनी पुँजीपतिहरूले प्राय: करदाताहरूको खर्चमा आफ्नो व्यवसायलाई समर्थन गर्न सरकारी अनुदान वा बेलआउटहरू प्राप्त गर्न सक्छन्। यी सब्सिडीहरूले अनुचित फाइदाहरू प्रदान गर्न र बजार प्रतिस्पर्धालाई बिगार्न सक्छ। उदाहरणका लागि, राजनैतिक सम्बन्ध भएको असफल बैंकले यसको पतन रोक्नको लागि करदाताहरूद्वारा वित्त पोषित बेलआउट प्याकेज प्राप्त गर्न सक्छ।


4. **सूचनामा पहुँच**: राम्रोसँग जडान भएका व्यक्ति वा निगमहरूले गैर-सार्वजनिक जानकारी वा नीतिगत निर्णयहरूमा सर्वसाधारण जनताको अगाडि पहुँच प्राप्त गर्न सक्छन्। यो भित्री जानकारी लाभदायक लगानी वा रणनीतिक व्यापार निर्णय गर्न प्रयोग गर्न सकिन्छ। उदाहरणका लागि, कम्पनीले नियमहरूमा आगामी परिवर्तनहरूको अग्रिम सूचना प्राप्त गर्न सक्छ, यसलाई तदनुसार आफ्नो सञ्चालनहरू समायोजन गर्न अनुमति दिन्छ।


5. **कर छुट र लूपल्स**: क्रोनी पुँजीपतिहरूले विशेष कर छुट वा छुटहरूका लागि लबिङ गर्न सक्छन् जसले उनीहरूको विशेष उद्योग वा व्यवसायहरूलाई फाइदा पुर्‍याउँछ। यी अधिमान्य कर उपचारहरूले प्रतिस्पर्धी र साना व्यवसायहरूको तुलनामा तिनीहरूको कर बोझ कम गर्न सक्छ। उदाहरणका लागि, ठूलो निगमले कर प्रोत्साहनहरूको लागि लबी गर्न सक्छ जसले यसको समग्र कर दायित्व घटाउँछ।


समग्रमा, क्रोनी पूँजीवादी अर्थतन्त्रमा, खेल मैदान स्तरको हुँदैन, र सफलता अक्सर नवाचार, दक्षता, वा निष्पक्ष प्रतिस्पर्धामा भन्दा राजनीतिक जडानहरूमा निर्भर हुन्छ। यसले अकार्यक्षमता, आर्थिक विकृति र आर्थिक प्रणालीको अखण्डतामा विश्वासको कमी निम्त्याउन सक्छ।

अरु समाचार र बिचार हेर्न तलको लिँक क्लिक गर्नुहोस ।

 NepalMother.com


GO TO HOME PAGE

Go to Home Page

click on this logo for home page  

No comments:

Post a Comment

बेनाममा अरुलाई गाली गलौज गर्दै जथाभाबी कमेन्ट लेख्नेहरु लाई यो साईटमा स्थान छैन तर सभ्य भाषाका रचनात्मक कमेन्ट सुझाब सल्लाह लाई भने हार्दिक स्वागत छ । तल Anonymous मा क्लिक गर्नुश अनी आफ्नो सहि नाम र सहि ईमेल सहित ईंग्लिश वा नेपाली मा कमेन्ट लेखी पठाउनुश, अरु वेबसाईट र यस् मा फरक छ बुझी दिनुहोला धन्यवाद । address for send news/views/Article/comments : Email - info@nepalmother.com - सम्पादक