20160306

अमेरिकामा नेपाली विमा आतंक !

- शरद पोखरेल

पछिल्लो समय अमेरिकाको नेपाली समाजमा विमा ठगी काण्डहरु एक पछि अर्को गर्दे सतहमा आइरहेका छन । विशेषत अमेरिकि नेपाली समाजका लव्ध प्रतिष्ठित देखि विभिन्न उच्च तप्काका व्यक्तिहरु यस काण्डमा मुछिएका छन । जसले सवैमा अन्योलको वातावरण छाएको छ ।   
मूलतः अमेरिकी समाज सयौ वर्ष देखि विमामा आधारित छ । यहाँ प्रायःले आफ्नो व्यक्तिगत स–साना सम्पतिहरु देखि जीवनको विमा पनि गरेका हुन्छन । विमाका प्रकारहरु र त्यसवाट पाउने प्रतिफल पनि यता धेरै प्रकारका छन । यता विमा कंम्पनीहरु पनि पारर्दशी र परेको वेलामा छिटो छरितो सेवा दिने खालका हुन्छन । त्यसैले आज अमेरिकी समाजमा विमा जीवनको एउटा अभिन्न अंग झै विकसित  छ भन्दा अत्युक्ति नहोला । 
कसरी आयो अमेरिकामा नेपाली विमा समस्या ?
सधारणतया विमा गर्दा दुई थरी संलग्न हुन्छन । विमा कम्पनी र विमित व्यक्ति । विमा कम्पनीले विमिति व्यक्तिको सुविधाका लागी विमा अभिकर्ता वा एजेन्ट नियुत्ति गर्छ । जसले कम्पनी र विमित व्यक्तिको सहजकर्ताको भूमिका निर्वाह गर्दछ । मूलतः यस्ता एजेन्टहरुले आफ्ना गा्रहकलाई लिन लागेका विमाको गुण – दोष, मुनाफा आदिको यथार्थ जानकारी गराउछन र विमा कम्पनिका विगत र वर्तमान आदि सवै छर्लङ्ग पार्छन ।  
यस्तै यता विमा पनि धेरै थरीका छन । त्यसमा कति वाध्यकारी छन भने कति चाहि सो इच्छाका । अमेरिकाको नेपाली समाजमा लोकप्रिय रहेको विमा जीवन विमा हो । जुन सो इच्छाको हुन्छ । प्रायः नेपालीहरुले यो विमा
आफ्नो कमाई र विमाको प्रतिफलका आधारमा लिने गर्छन । जसका लागी यहाँ स्थित एजेन्टहरुको सहायता नेपालीहरुले लिन्छन । 
हाल नेपाली विमा एजेन्टहरु अमेरिकामा प्रसस्तै पाइन्छन । प्रत्येक नयाँ गा्रहकवाट कमाई राम्रै हुने हुदा  नेपाली विमा एजेन्टहरु गा्रहकहरुको खोजिमा सधै भौतारिरहेका हुन्छन । यस्ता एजेन्टहरुले अंग्रेजी राम्ररी नवुझ्ने र विश्वासमा विमा लिन खोज्ने सोझा नेपालीहरुलाई एकथरी विमाका नाउँमा अर्को थरी कमसल खालका विमा झुक्काएर भिडाएका प्रसस्त उदाहरणहरु पाइन्छन । प्रायः यस्ता विमा ग्राहक कम एजेन्ट वढि फाइदाका हुन्छन । यसरी एउटा नेपालीवाट अर्को नेपाली ठगिरहेको यता प्रसस्त भेट्टाइन्छन । 
विमा वेच्न के के गर्छन एजेन्टहरु ?
अमेरिकी नेपालीहरु माझ सवभन्दा चल्तीमा रहेको विमा जीवन विमा हो । जसको जालो यहाँको नेपाली समाजमा मज्जाले गाजिएको छ । अनौपचारिक तथ्याङक अनुसार हाल पाँच नेपाली मध्ये एक संग जीवन विमा छ । जीवन विमा लोकप्रिय भएरै हुनपर्छ यसका एजेन्टहरु पनि यता प्रसस्तै भेटिन्छन । 
हुनत जीवन वीमा गराउने सवै एजेन्टहरु खरावै छन भन्ने हैन । यद्यपि केहि कथित सुकिला मुकिला एजेन्टहरुले गलत मनशाय राखि आफ्नो स्वार्थ मात्र हेर्दिदा यो व्यवसाय शंका उपशंका को घेरामा पर्न थालेको छ । विमा गराउनकै लागी हिजो आज केहि सिमित नेपाली एजेन्टहरुले यता अस्वाभाविक हतकण्डा अपनाइ रहेका छन । 
यस्ता एजेन्टहरु घरमा आउने, सम्वन्ध वढाउने, दाई भाईको नाता कायम गर्ने, काम खोज्दिने, एरपोर्टमा पुराउन जाने, लिन आउने मात्र हैन परेको वेलामा ग्रोसरी स्टोरवाट सागसव्जी वोकेर ल्याइदिने काम पनि गर्छन । उता नेपालमा झै अपनत्व नपाएर छटपटि रहेका नेपालीहरु कसैको सानो सहयोग पाउँदा सजिलै विश्वास गर्छन जसको फाइदा उठाउँदै विमा एजेन्टहरुले उनीहरुलाई कमसल विमा सजिलै भिडाउँछन । विमाका कारण  ठगिएका सोझा नेपालीहरुको यथार्थ जान्न हिजो आज यता टाढा जान पर्देन ।
कसरी हुन्छ यो समस्या समाधान ?
हाल अमेरिकि नेपाली समाजका केहि प्रवुद्ध लेखक, समाजसेवी, वुद्धिजिवी र विमा पिडितहरुले आफू विमा एजेन्टहरुवाट ठगिन पुगेको कुरा लगातार विभिन्न माध्यमहरुवाट अगाडि ल्याइरहेका छन । उनीहरुले कसरी मानिसहरु ठगिएका छन ? कस्तो कस्तो विमामा नेपालीहरु वढि ठगिन्छन ? देखि सहि जीवन वीमाका आधारहरु के के हुन र यो कसरी गर्ने ? जस्ता यावत जानकारी मूलक विश्लेषण  लेखका माध्यमद्धारा जनसामु ल्याइरहेका छन । उनीहरुले यस वारेमा छलफल एवं वहस पनि गरिरहेका छन । यसवाहेक विमा एजेन्टहरुलाई समस्या समाधानका लागी खुला वहसमा आउन पनि आव्हान गरिरएको छ । जसलाई सकारात्मक मान्न पर्छ ।
उता एजेन्टहरु भने पिडितहरुको आव्हानलाई वेवास्ता गर्दे आफू कानूनी उपचारमा लाग्ने भन्दै धम्कि पूर्ण मनसायले चिठि पत्र पेरित गरिरहेका छन । जसलाई सहि मान्न सकिदैन । कुरा जे भए पनि  तथ्यहरुलाई पहिल्याउदा भन्न सकिन्छ नेपालीहरु जीवन विमामा ठगिएका छन । अनौपचारीक तथ्याङक् अनुसार नै पनि जीवन विमा गरेका चार जना मध्ये एक नेपाली ठगिएका छन । यद्यपि विडम्वना ठग्ने र ठगिने दुई थरी नेपालीहरु विच हिलो छयाप्पा छयाप् भैरहदा यहाका नेपाली संघ संस्था भने मौन छन । समस्या समाधानका लागी पहलकदमी कतै वाट भएको देखिदैन ।
अमेरिकि कागजलाई आधार मान्दा कानूनी उपचारमा कसैको जीत र कसैको हार त होला नै । सायद अवका दिनमा त्यसले त्यति महत्व पनि नराख्ला । महत्व त त्यसले राख्छ जसले हाम्रो विश्वास जित्छ अनि नैतिकतामा खरो उत्रन्छ । किनकी हाम्रो विश्वास अनि नैतिकता यहाँ देखि नेपाल सम्म गासिएको छ । हाम्रो आधार यहा देखि नेपाल सम्म गासिएको छ । यसैले यो समस्या डर धम्कि भन्दा आपसी सदभावले  सुल्झाउदा जाति होला ।
- See more at: http://www.himalayakhabar.com/detail/60889.html#sthash.vdX7Gjjq.dpuf

बिमा विवाद: सोझै हेर्दा, बेच्नेलाई फाईदा  
म यो जीवन विमा रद्द गरूँ कि श्रीमती ४ वर्षभित्र मरून् भनेर कामना गरौं !?
narayan
- नारायण अधिकारी
अहिले अमेरिकामा जीवन विमासम्बन्धी निकै तातोतातो बहस चलिरहेको छ । जीवन विमा बेच्ने एजेन्टले क्रेताको विमासम्बन्धी अज्ञानताको फाइदा उठाउँदै महँगो दरमा कमसल खालको विमा बेचेको भन्ने आरोप लागेको छ । यस्तो विमाबाट केही व्यक्तिहरू ठगिइसकेको र अब अरू नेपालीहरू नठगिइयून् भन्ने उद्देश्यले विभिन्न सञ्चारमाध्यमहरूदेखि लिएर सामाजिक सञ्जालहरूमा पनि जीवन विमाका नाममा नेपालीहरूले नेपालीहरूलाई ठगिरहेको भनेर व्यापक मिडियावाजी भएको छ ।
यहाँ यति भनिरहँदा मैले यो पनि भन्नै पर्छ कि एक जना जीवन विमा एजेन्टले मेरी श्रीमतीलाई पनि जीवन विमा बेचेका रहेछन् जसको जानकारी मलाई केही महिनापछि मात्र अवगत भयो जसको महिनामरी तिर्नुपर्ने प्रिमियम रकम २०२ डलर रहेको छ ।
जीवन विमा लिने कि नलिने भन्ने बारेमा म स्वयम् दोधारमा छु किनभने यसको फाइदा बेफाइदाको बारेमा मैले गम्भीर भएर अध्ययन गरेको छैन । केही विमा विक्रेताहरूसँग कुरा गरी उनीहरुको कुरा सुन्दा उनीहरूको कुरा उनीहरूले नै बुझ्दैनन् जस्तो लाग्छ मलाई । फेरि यो जीवन विमाको प्रक्रिया यति जटिल तरिकाले बनाइएको छ कि यसलाई बुझ्न एक घण्टाको कक्षाले होइन, एक सेमेष्टरको लागि स्कुल नै जानुपर्ने बिमारी पैदा गर्दछ । तसर्थ, जसले जति जीवन विमा किनेका छन्, बुझेर होइन, नबुझी विश्वासका आधारमा किनेका छन्, साथीको नाताका आधारमा किनेका छन्, विमा आपत्–विपद् पर्दाको आर्थिक क्षति मात्र नभई कुनै विपद् नआए पनि उच्च व्याजदरमा पैसा फिर्ता पाइने लगानी हो भनेर बुझाइएको आधारमा किनेका छन् र त्योभन्दा बढी विमा एजेन्टको कचकच खप्न नसकेर शान्तिका लागि किनेका छन् तर विमा लिइसकेपछि एजेन्टहरु शान्तितिर, क्रेताको घर अशान्तितिर गएको अवस्था छ ।
ल, एजेन्टले भनेको कुरा पनि मानियो, पत्याइयो, तर वास्तवमा त्यो नै आधिकारिक हो कि होइन भन्ने कुराको कुनै ग्यारेन्टी पनि छैन किनभने उनीहरू विमा बेच्ने तालिम प्राप्त बिक्रेताहरू त हुन् तर उनीहरूले दिएको सूचना वास्तविक हो कि होइन भनेर बुझ्न उनीहरूले भनेको विमा कम्पनिको कार्यालयीय सेवा भने उपलब्ध छैन । फोनमा कुरा गर्ने हो भने एउटाले अर्कोलाई, अर्कोले अर्कोलाई ट्रान्सफर गर्दागर्दै कुन चाहिँ आधिकारिक उत्तर हो वा होइनन भन्ने नै थाहा हुँदैन ।
वीमा आफैंमा नराम्रो कुरा होइन । तर यो वीमा कस्तो खालको हो भन्ने कुरा बुझ्न भने अति जरूरी रहेको बुझिन आएको छ अबको परिवेशमा । यसलाई अहिले नै हतारमा ठगी हो, ठगिएकै हो, ठगेकै हो भनेर घोषणा गरिहाल्ने बेला भने भएको छैन । त्यसैले, म अहिले विमाको यो विवादित विषयमाथि अध्ययन गरिहेको छु । फेरि यहाँ माथि उल्लिखित मेरो घरमा प्रवेश गरेको जीवन विमा बारे म नै अनभिज्ञ रहेको छु । यसबारेमा पनि एउटा रोचक प्रसंग नै छ, भनिहालौं ।
मैले श्रीमतीलाई सोधें– तिमीले के बुझेर यो विमा मेरो जानकारी र सहमति विना लियौ ? उनी भन्छिन्, बिक्रेताले भनेको छ– “यो चार वर्षका लागि गरिएको विमा हो । चार वर्षमा म मास छर्न गएँ भने २,५०,००० डलर तिमीले पाउँछौ । यदि म गइँन भने १३ प्रतिशतका दरले ब्याजसहित ४ वर्षपछि सो रकम झिक्न पाइन्छ ।” यसको अतिरिक्त पछि बालबच्चाहरूलाई कलेज पढ्न पाइने सुविधा आदि इत्यादि त कति हो कति ।
मैले सोचें, मासिक २०२ डलरका दरले ४ वर्ष अर्थात् ४८ महिना अर्थात् ९,६९६ डलर तिरेपछि पाइने एकमुष्ट रकम २,५०,००० ??!! अँह, यो हुन सक्दैन । हे प्रभु ! म यो जीवन विमा रद्द गरूँ कि श्रीमती ४ वर्षभित्र मरून् भनेर कामना गरौं । मरून् नै भनेर कामना गर्ने हो भने ४ वर्ष नै किन ? भरे नै भनेर पो कामना गर्नुपर्ने भयो त प्रभु ! छ्या कस्तो, ३५ वर्षकी मेरी श्रीमतीप्रति जीवन विमाले उत्पन्न गराएको यस्तो कुभावनाप्रति म आफैं लज्जित छु ।
अब एजेन्टको भनाइ र मेरी श्रीमतीको बुझाइअनुसार कथंकदाचित म केही भएँ भनें पाउने २,५०,००० डलर वा ४ वर्ष पूरा भएपछि म केही भइँन भनें पनि १३ प्रतिशतका दरले रकम फिर्ता भएपछि त बैंकमा राख्नुभन्दा यही फाइदा भएन त बूढा ? भन्ने श्रीमतीको प्रश्नको जवाफमा विमाको त्यस्तो अपत्यारिलो योजनाप्रति कसरी विश्वास गर्यौ ? भनेर लामै बहस गर्दा पनि मैले उनलाई बुझाउन सकिँन । मेरो कुराभन्दा उनले एजेन्टकै कुरामा बढी विश्वास गरिन् । ए बाबा ! कस्तो मन्त्र लगाइदिएछन् यिनीहरूले ।
यो वहसमै करीब ५ महिना बिते अर्थात् यो बहसको मूल्य १००० डलर परिसक्यो । अब उता कति बढ्ने हो । यही क्रममा, एक दिन अचानक सामाजिक सञ्जालमा एक जना विमा एजेन्टले आफ्नो एक हप्ताको पे–चेक २८,००० छ भनेर फुके । त्यसपछि सुरू भयो विमा एजेन्टहरूको कालो कर्तुत भनेर मिडिया र सामाजिक सञ्जाहरूमा चर्चा परिचर्चा ।
त्यसपछि मैले सुरू गरें मेरो एजेन्टलाई सम्पर्क गर्न । एजेन्ट सम्पर्क आएनन् । उनले मलाई चाँडै भेट्ने र यसबारे सविस्तार बुझाउने भनेर २ पटक सन्देश गरे पनि वास्तवमा भेट्न चाहिँ अहिलेसम्म आएका छैनन् ।
जीवन विमा कानुनी र सही प्रक्रिया भए पनि एजेन्टहरू यस मामालिमा सम्पर्कमा आउन नचाहनु र उनीहरूको आम्दानी अपत्यारिलो छ भनी स्वघोषणा गरिनुले वास्तवमा उनीहरूले नेपालीहरूलाई बेचेको विमा पोलेसी भनेको क्रेतालाई भन्दा विक्रेतालाई सय प्रतिशतले नाफा हुने रहेछ भन्ने कुरा चाहिँ सोझो आँखाले पनि देखिन्छ ।
तसर्थ, यो विश्वास अविश्वासले ठूलो झ्याँग नलिँदै विमा एजेन्टहरू हो, आऊ र प्रतिवाद गर विमाद्वारा हामी ठगियौं भन्नेहरूको मञ्चमा आएर । यदि तिमीहरु सही छौ भने उनीहरु कसरी ठगिए अथवा ठगिएनन् भनेर सार्वजनिक रुपमा भन । यसको लागि उनीहरूले आह्वान पनि गरेका छन् । समस्याको समाधान भागेर हुँदैन, सामना गरेर हुन्छ । - http://www.pearlstjournal.com/np/?p=9924



Please visit these all news links about this insurance scandal



 

No comments:

Post a Comment

बेनाममा अरुलाई गाली गलौज गर्दै जथाभाबी कमेन्ट लेख्नेहरु लाई यो साईटमा स्थान छैन तर सभ्य भाषाका रचनात्मक कमेन्ट सुझाब सल्लाह लाई भने हार्दिक स्वागत छ । तल Anonymous मा क्लिक गर्नुश अनी आफ्नो सहि नाम र सहि ईमेल सहित ईंग्लिश वा नेपाली मा कमेन्ट लेखी पठाउनुश, अरु वेबसाईट र यस् मा फरक छ बुझी दिनुहोला धन्यवाद । address for send news/views/Article/comments : Email - info@nepalmother.com - सम्पादक